علت تخریب پل در زلزله ی کوبه ی ژاپن
زلزله ی کوبه ژاپن از زلزله های خاص جهان بود و به نوعی باعث تغییر نگرش مهندسان زلزله شد.
عمق کم زلزله (17 کیلومتر) و نزدیکی محل وقوع زلزله به شهر کوبه، شرایط خاصی را حاکم کرد. یک چنین شرایطی بعدها در زلزله ی بم ایران هم تکرار شد
می دانیم زلزله های کم عمق منطقه ی کوچکی را تحت تاثیر خود قرار می دهند ولی شدت زلزله بسیار بالا خواهد بود و شاهد کمترین استهلاک امواج خواهیم بود مثل زلزله ی بم در ایران
به ادامه ی مطلب مراجعه کنید...
زمانی که عمق زلزله کم است ، اثر مولفه ی قائم زلزله بسیار قابل توجه خواهد بود، در واقع هر قدر عمق گسیختگی گسل بیشتر باشد از مولفه ی قائم نیروی زلزله کاسته می شود و امواج زلزله به صورت افقی در سطح زمین ظاهر خواهند شد.
یعنی نیروی زلزله نه به شکل افقی و نه به شکل قائم بلکه به صورت برآیند یک نیروی افقی و قائم یعنی به شکل مایل وارد شد.
نیروی مایل زلزله شاید اصلی ترین علت تخریب این پل باشد، البته که تک پایه بودن پل هم در این قضیه بی تاثیر نیست.
علاوه بر این مهندسان زلزله به این قضیه پی بردند که نزدیک بودن محل زلزله باعث تشدید نیروی زلزله و به وجود آمدن حالتی همچون ضربه خواهد بود (اثری شبیه به اثر دوپلر در صوت و نور که در فیزیک پیش دانشگاهی با آن آشنا شدیم)
از این پس به مناطق نزدیک گسل که این شرایط بر آن ها حاکم بود near field و به مناطق دورتر far feild گفته شد.
(که این قضیه در ویرایش چهارم آیین نامه ی 2800 هم دیده شده است. البته آیین نامه ها مرز دقیقی را برای near fielو far field نگفته اند ولی به طور تقریبی می توان مرز 10 تا 50 کیلومتر را در نظر گرفت)
زلزله های کوبه ژاپن ، ازمیت ترکیه و بعدها زلزله ی بم از نمونه های این شرایط هستند (عمق کم و فاصله ی کم)
علاوه بر موارد بالا، سرعت زلزله ی کوبه بسیار بالا بود حدود300 سانتی متر بر ثانیه
این زلزله باعث شد تا مهندسان زلزله تنها به شتاب نگاشت زلزله را مبنای طراحی و قضاوت خود قرار ندهند بلکه به نگاهی به سرعت رکورد زلزله هم داشته باشند
علیرضا خویه
منبع: earthquake.blog.ir
