مطالب زیر از کانال تلگرامی دکتر علی فاخر بازنشر می گردد که خلاصه ای از گفتگوهای متخصصین ژئوتکنیک در خصوص کاربرد نقشه های پهنه های گسلی می باشد که جهت مشاهده و مطالعه کامل این موضوع می توانید به کانال تلگرام ایشان مراجعه بفرمایید:
کاربرد نقشه های پهنه های گسلی
1. نقشه پهنه های گسلی:
نقشه پهنه های گسلی تهران و همچنین شهرهای تبریز، مشهد، کرج، کرمان و زنجان به تصویب شورای عالی شهرسازی رسیده و به شهرداری ها ابلاغ شده است ولی نقشه ها، گزارش علمی آنها و تعاریف کاربردی روشن از پهنه گسلی در دسترس عموم نیست. تهیه نقشه ۳۳ شهر دیگر در دست مطالعه است.
2. معرفی پهنه ها:
در نقشه پهنه های گسلی شهر تهران، انواع پهنه گسل ها به ۳ دسته پهنه گسل اصلی، متوسط و فرعی تقسیم شده اند. پهنه ها در دستورالعمل ساخت و ساز در مناطق گسلی بر اساس محاسبه تغییر شکل گسل با یک رابطه خیلی تقریبی به ۴ نوع پهنه با خطر بسیار زیاد، خطر زیاد، خطر متوسط و خطر کم تقسیم می‌شوند. مستندات این تقسیم بندی در دسترس نیست.
3. تعاریف:
طبق ادبیات بین المللی، حریم گسل (setback) محدوده ای در طرفین گسل یا منطقه خردشده است که هرگونه ساخت و ساز مهم در آن ممنوع است (برای مثال حدود 20 متر ). پهنه گسلی (fault rupture zone) محدوده محتمل برای گسلش سطحی است (برای مثال 300 متر). حوره نزدیک گسل (near field) محدوده ای است که شتاب قائم زلزله هم در نظر گرفته می‌شود (برای مثال در فاصله 5 الی 15 کیلومتر از گسل). درج تعاریف روشن در ویرایش های آتی دستورالعمل ضرورت دارد.
4. محدودیت در پهنه های گسلی ایران:
احداث ساختمان های با اهمیت بسیار زیاد (مثل بیمارستان ها) در تمام پهنه گسلی و ساختمان های با اهمیت زیاد (مثل مدارس) در بخش های از پهنه گسلی ممنوع اعلام شده است. ساختمان های با اهمیت متوسط (مثل مسکونی) با اعمال تمهیدات زیر قابل احداث هستند:
(الف) رعایت حداکثر طبقات با توجه به سطح خطر (۶ یا ۸ یا ۱۲)
(ب) رعایت حداکثر ابعاد (۴۰ متر)
