توصیه هایی برای آمادگی در برابر زلزله در محیط های اداری

توصیه های ایمنی قبل از وقوع زلزله در ساختمانهای اداری : 
در صورتی که ساختمان اداری شما بدون مقاومت لازم در مقابل زلزله های شدید میباشد با همکاری مشاوران و افراد خبره برای مقاوم سازی این ساختمانها اقدام نمایید.

قطعات دکوراسیون در سقف اتاقها را مورد بررسی قرار دهید و در صورت نیاز آنها را تعمیر کنید.
لامپهای مهتابی (فلورسنت) در سقف اتاقها باید در محل خود کاملا محکم بسته شده و توسط دو سیم در دو انتها مهار شوند.
چراغها باید بصورت کاملا مطمئن به سقف متصل شوند.
برای جلوگیری از افتادن کانالهای تهویه هوا، این قطعات باید در محل خود به طرز صحیحی مهار شوند.
بلندگوها که در قسمتهای مختلف راهروها نصب شده اند، باید محکم بسته شوند تا تکانهای آنها به هنگام زلزله کاهش یابد. چرا که وجود آنها در ساختمان ضروری است. ( برای ارسال پیامهای ضروری)
محل قرار دادن سیستم های مخابراتی و ارتباطی باید بدقت بررسی شود و از ایمنی آنها اطمینان حاصل گردد.
برقرری سیستم ارتباطی داخل ساختمان از طریق تلفنهای بیسیم و قابل حمل در هر قسمت عمل جمع آوری اطلاعات از افراد و وضعیت محل را به راحتی امکان پذیر میسازد.

زلزله های حوزه نزدیک Near field

▪️ منظور از زلزله حوزه نزدیک ، زلزله های نزدیک به منبع لرزه ای ( Near field ) یا نزدیک گسل ( Near fault ) ( در فاصله ای در حدود کمتر از 20 کیلومتر میباشد. ( این عدد توسط برخی محققان مقادیر متفاوتی ارایه شده است)

▪️در زلزله حوزه نزدیک گسل ، مولفه شتاب عمود بر راستای گسل به مقدار قابل ملاحظه ای بیشتر از مولفه موازی راستای گسل است.

▪️مولقه قائم شتاب زلزله در حوزه نزدیک گسل معمولاً مقادیری بزرگ در مقایسه با حوزه دور میباشد. به بیان دیگر نسبت شتاب قائم به شتاب افقی در مقایسه با همین نسبت در زلزله های حوزه دور عدد بزرگی است. در صورتی که اثر مولفه قائم بر روی کارآیی ساختمان تاثیرگذار باشد این مولفه نیز باید تخمین زده شود. اما در عمده موارد مولفه عمود بر راستای گسل تعیین کننده میباشد.

▪️در زمین لرزه های حوزه نزدیک ، جابه جایی های ماندگاری ناشی از تغییر شکل ثابت حوزه زلزله دیده میشود.

▪️ذر صورتی که گسل دارای جهت پذیری پیشرونده باشد، در حوزه نزدیک گسل ، اثر زلزله به صورت پالس ( شوک یا ضربه) در امتداد عمود بر گسل و در یک مدت زمان کوتاه خواهد بود. این موضوع باعث آزاد شدن انرژی زلزله در یک فاصله زمانی کوتاه میشود و طول مدت زلزله در مقایسه با حوزه دور از گسل کوتاهتر خواهد بود. منظور از جهت پذیری پیش رونده در گسل اینست که شروع شکست گسل و جهت انتشار این شکست همجهت با حهت لغزش گسل و به سمت ساختگاه میباشد.

▪️در حوزه نزدیک اثر زلزله به صورت بارهای ضربه ای عمدتاً عمود بر راستای گسل میباشد که باعث خسارات زیاد به ساختمانها میشود و تغییر مکان جانبی زیادی در این راستا به سازه ها تحمیل میکند. در حوزه دور این خسارات معمولاً ناشی از ارتعاشات متعدد ساختمان در سیکلهای رفت و برگشت است.
▪️در زلزله های حوزه نزدیک معمولاً تمرکز تغییر شکلها در طبقات پایین ساختمان میباشد و وجود بارهای محوری زیاد و اثر پی دلتا باعث میشود که خسارات ناشی از بارهای ضربه ای در طبقات پایین ساختمان متمرکز شود.

▪️برای لحاظ کردن اثر زلزله های حوزه نزدیک در آیین نامه 2800 ویرایش چهارم ضریبی به نام N معرفی شده است که در محاسبه ضریب بازتاب (B) ساختمان اعمال میشود و باعث بیشتر شدن این ضریب برای سازه های با زمان تناوب متوسط و بزرگ میشود. این زمان تناوب، متعلق به سازه های با ارتفاع متوسط به بالا میباشد. به بیان دیگر اثر حوزه نزدیک در آیین نامه 2800 برای سازه های کوتاه مرتبه دیده نشده است

▪️اثرات زلزله حوزه نزدیک در زلزله بم مشاهده گردیده است و شهر تهران هم به دلیل ساخت بخشهایی از ساختمانها در مجاورت گسلهای محتمل میتواند تحت اثر این نوع زلزله باشد. در زلزله 21 آبان سرپل ذهاب هم این موضوع ، یکی از موارد مورد بحث میباشد.

روش های علمی پیش بینی زلزله

یکی از موضوعات مهم در ارتباط با وقوع زمین‌لرزه امکان پیش‌بینی آن است که گرچه ممکن است بعضی کارشناسان و مدیرانی که مسئولیت سازمان‌ها و مراکز مرتبط با پیش‌بینی زلزله را به عهده دارند، اساساً با پیش‌بینی زلزله مخالف باشند و آن را غیرممکن بدانند، اما واقعیت این است که این کار اساس علمی دارد و پیش‌بینی، کاری علمی و دانشمندانه است.

به‌عبارت‌دیگر در پیش‌بینی باید تلاش کرد با استفاده از روش علمی به نتایجی ملموس و قابل‌اندازه‌گیری در زلزله‌شناسی دست یافت. در علم همیشه با عدد و رقم و احتمالات سر و کار داریم و برای پیش‌بینی حوادثی مانند زمین‌لرزه یا حتی سیل و همچنین درباره پیش‌بینی وضع آب‌وهوا پارامترهای مشخصی را در یک محدوده خاص و با در نظر گرفتن یک عدم قطعیت مشخص برای یک بازه زمانی به‌منظور تعیین یک بازه اندازه احتمالی رخداد (بزرگا یا شدت) مدنظر قرار می‌دهند. امروزه در سطح امکان پیش‌بینی آب‌وهوا فراهم‌شده است.

در پژوهشگاه زلزله وجود زمینه‌ای علمی برای در اختیار داشتن اطلاعات موردنیاز این کار با روش احتمالی موجب موفقیت بیشتری شده است. حتی در زمینه پیش‌بینی سیل تا حد زیادی این امکان فراهم‌شده چرا که در چنین پیش‌بینی‌هایی فرآیندها قابل‌مشاهده است و پارامترهایی که برای پیش‌بینی مورد توجه قرار می‌گیرد شناخته‌شده است. در عوض زلزله پدیده‌ای است که منشأ آن زیرزمین است. بنابراین فرآیندهایی که در وقوع زمین‌لرزه تأثیرگذار است، خیلی توسط انسان‌ها قابل رصد کردن نیست و محققان بر این باورند که به‌یقین روزی می‌توانند به امکان پیش‌بینی زمین‌لرزه دست یابند.

مطالعات زلزله‌شناسی و ثبت زمین‌لرزه‌ها، بررسی آماری زمین‌لرزه‌ها و مطالعه و بررسی تغییراتی که در سطح زمین یا یونسفر زمین اتفاق می‌افتد، از زمینه‌های قابل رصد و تأثیرگذار در وقوع زمین‌لرزه است که محققان در این حوزه‌ها به موفقیت‌هایی دست‌یافته‌اند. برای پیش‌بینی زمین‌لرزه‌ها دو روش مشخص وجود دارد؛ یکی از این روش‌ها مبتنی بر داده‌های آماری و به عبارتی روش احتمالی است و روش دوم نیز بر پیش‌نشانگرهای زلزله مبتنی است.

زلزله ی گیلان ( لنگرود ) با بزرگای 4.8 ریشتر

گزارش مقدماتی زمین‌لرزه

بزرگی: 4.8
محل وقوع: استان گیلان - حوالی لنگرود
تاریخ و زمان وقوع به وقت محلی: 1396/09/14 18:57:17
طول جغرافیایی: 50.15
عرض جغرافیایی: 37.27
عمق زمین‌لرزه: 23 کیلومتر

نزدیک‌ترین شهرها:
7 کیلومتری لنگرود (گیلان)
12 کیلومتری رودبنه (گیلان)
12 کیلومتری کومله (گیلان)

نزدیکترین مراکز استان:
49 کیلومتری رشت
110 کیلومتری قزوین

این زلزله در قزوین هم احساس شد

گزارش زلزله ی هجدک کرمان با بزرگای 6 ریشتر

گزارش زمین‌لرزه

بزرگی: 6.1
محل وقوع: استان کرمان - حوالی هجدک(کرمان)
تاریخ و زمان وقوع به وقت محلی: 1396/09/10 06:02:44
طول جغرافیایی: 57.39
عرض جغرافیایی: 30.73
عمق زمین‌لرزه: 10 کیلومتر

نزدیک‌ترین شهرها:
37 کیلومتری هجدک (کرمان)
46 کیلومتری شهداد (کرمان)
48 کیلومتری چترود (کرمان)

نزدیکترین مراکز استان:
58 کیلومتری کرمان
293 کیلومتری بیرجند

---

پس لرزه های مهم این زلزله:

بزرگی: 5.1
محل وقوع: استان کرمان - حوالی شهداد(کرمان)
تاریخ و زمان وقوع به وقت محلی: 1396/09/10 06:13:23

بزرگی: 5.5
محل وقوع: استان کرمان - حوالی هجدک(کرمان)
تاریخ و زمان وقوع به وقت محلی: 1396/09/10 07:04:59

---

دانلود گزارش شبکه ی ملی شتاب نگاری زلزله:

دریافت گزارش
عنوان: گزارش زلزله ی کرمان با بزگای 6.1 ریشتری در تاریخ 10 آذر
حجم: 7.15 مگابایت

تصاویر این زلزله را می توانید در ادامه ی مطلب مشاهده کنید:

آسیب های وارد شده به پست های برق و دکل های انتقال در اثر زلزله

دانلود
عنوان: آسیب های وارد شده به پست های برق و دکل های انتقال در اثر زلزله
حجم: 6.47 مگابایت
تعداد اسلایدها: 82

روش های پیشگیری و کاهش خطرات ناشی از زلزله

سیاست‌های کلی پیشگیری و کاهش خطرات ناشی از سوانح طبیعی و حوادث غیرمترقبه

1ـ افزایش و گسترش آموزش و آگاهی و فرهنگ ایمنی و آماده‌سازی مسئولان و مردم برای رویارویی با عوارض ناشی از سوانح طبیعی و حوادث غیر‌مترقبه به ویژه خطر زلزله و پدیده‌های جوی و اقلیمی.

2ـ گسترش و تقویت مطالعات علمی و پژوهشی و حمایت از مراکز موجود، به منظور شناسایی و کاستن از خطرات اینگونه حوادث با اولویت خطر زلزله.
3ـ ایجاد مدیریت واحد با تعیین رئیس جمهور برای آمادگی دائمی و اقدام مؤثر و فرماندهی در دوره بحران:

1-3- ایجاد نظام مدیریت جامع اطلاعات به کمک شبکه‌های اطلاعاتی مراکز علمی ـ پژوهشی و سازمان‌های اجرایی مسئول، به منظور هشدار به موقع و اطلاع‌رسانی دقیق و بهنگام در زمان وقوع حادثه.

2ـ3- تقویت آمادگی‌ها و امکانات لازم برای اجرای سریع و مؤثر عملیات جست‌وجو و نجات در ساعات اولیه، امداد و اسکان موقت آسیب‌دیدگان، تنظیم سیاست‌های تبلیغاتی و اطلاع‌رسانی و سازماندهی کمک‌های داخلی و خارجی در زمینه‌های فوق.

3ـ 3- در اختیار گرفتن کلیه امکانات و توانمندی‌های مورد نیاز اعم از دولتی و نهادهای عمومی غیر‌دولتی و نیروهای مسلح در طول زمان بحران.

4- تدوین برنامه‌های جامع علمی به منظور بازتوانی روانی و اجتماعی آسیب‌دیدگان و باز‌سازی اصولی و فنی مناطق آسیب‌دیده.

5- گسترش نظامات مؤثر جبران خسارت نظیر انواع بیمه‌ها، حمایت‌های مالی و تشویقی، تسهیلات ویژه و صندوق‌های حمایتی.

6ـ پیشگیری و کاهش خطر‌پذیری ناشی از زلزله در شهرها و روستاها و افزایش ضریب ایمنی در ساخت‌وسازهای جدید از طریق.

1ـ 6 مکان‌یابی و مناسب‌سازی کاربری‌ها در مراکز جمعیتی شهری و روستایی و تأسیسات حساس و مهم متناسب با پهنه‌بندی خطر نسبی زلزله در کشور.

2ـ 6 بهبود مدیریت و نظارت بر ساخت‌وساز با به کار‌گیری نیروهای متخصص و تربیت نیروی کار ماهر در کلیه سطوح و تقویت نظام مهندسی و تشکل‌های فنی و حرفه‌ای و استفاده از تجربه‌های موفق کشورهای پیشرفته زلزله‌خیز.

3ـ 6 ممنوعیت و جلوگیری از ساخت‌وساز‌های غیر‌فنی و ناامن در برابر زلزله و الزامی کردن بیمه و استفاده از کلیه استانداردها و مقررات مربوط به طرح و اجرا.

4ـ 6 استانداردسازی مصالح پایه و اصلی سازه‌ای و الزامی کردن استفاده از مصالح استاندارد، با کیفیت و مقاوم و ترویج و تشویق فناوری‌های نوین و پایدار و ساخت سازه‌های سبک.

5ـ 6 تهیه و تصویب قوانین و مقررات لازم برای جرم و تخلف شناختن ساخت‌وسازهای غیر‌فنی.

7ـ کاهش آسیب‌پذیری وضعیت موجود کشور در برابر زلزله با محوریت حفظ جان انسان‌ها از طریق.

1ـ 7 تدوین و اصلاح طرح‌های توسعه و عمران شهری و روستایی متناسب با پهنه‌بندی خطر نسبی زلزله در مناطق مختلف کشور.

2ـ 7 ایمن‌سازی و بهسازی لرزه‌ای ساختمان‌های دولتی، عمومی و مهم، شریان‌های حیاتی و تأسیسات زیر‌بنایی و باز‌سازی و بهسازی بافت‌های فرسوده حداکثر تا مدت 10 سال.

3ـ 7ـ ارائه تسهیلات ویژه و حمایت‌های تشویقی (بیمه و نظایر آن) به منظور ایمن‌سازی و بهسازی لرزه‌ای ساختمان‌های مسکونی، خدماتی و تولیدی غیر‌دولتی.

8ـ شناسایی پدیده‌های جوی و اقلیمی و نحوه پدیدار شدن خطرات و ارزیابی تأثیر و میزان آسیب‌ آنها از طریق تهیه اطلس ملی پدیده‌های طبیعی، ایجاد نظام به هم پیوسته ملی پایش و بهبود نظام‌های هشدار سریع و پیش‌آگاهی بلند‌مدت با استفاده از فناوری‌های پیشرفته.

9ـ تنظیم برنامه‌های توسعه ملی به‌گونه‌ای که در همه فعالیت‌های آن در همه سطوح، رویکرد «سازگاری با اقلیم» ملاحظه و نهادینه شود. بنابراین اقدامات ذیل باید انجام گیرد:

ــ شناسایی شرایط اقلیمی و لحاظ نمودن آن به عنوان یکی از محورهای اساسی آمایش سرزمین.

ــ تهیه، تدوین و ساماندهی نظام‌های جامع مدیریت بلایای جوی و اقلیمی.

ــ شناسایی تغییر اقلیم و آثار و پیامدهای آن در پهنه سرزمین و اتخاذ راه‌کارهای مناسب.

گسل های قم

منبع: هفتمین کنفرانس مهندسی زلزله- محسن احتشامی معین آبادی

آیا ساختمان های آسیب دیده در زلزله قابل سکونت مجدد هستند ؟

برای بررسی قابلیت استفاده ساختمان بعد از زلزله به برخی نکات مهم باید توجه داشت:
1- در قاب‌های مهاربندی شده همگرا، اگر رفتار فراراتجاعی در مهاربندها ایجاد شده باشد، می‌توان آنها را تعویض نمود و به جای آنها مهاربند جدیدی جایگزین و با کمترین هزینه از ساختمان دوباره استفاده نمود.
2- در قاب‌های خمشی بتنی و فولادی، اگر آسیب در تیرها ایجاد شده باشد، نیز می‌توان آن تیر را با حفظ اصول مهندسی تخریب و تیر جدیدی در آن محل اجرا نمود. اگر در یک سازه بتنی، ترک‌ها بیش از 3 میلیمتر در آن ایجاد شده باشد، نیاز به تعمیر و مرمت است.
3- در کلیه موارد، اگر ساختمان دچار تغییرشکل ماندگار شده باشد (از حالت شاقولی خارج شده باشد) ممکن است، نیاز به تخریب و از نو سازی سازه باشد.
4- اگر سازه سالم بوده و اجزای غیرسازه‌ای دچار خسارت شده باشند (چیزی که شخصا در بازدید ساختمان‌ها مهندسی ساز، مشاهده نمودم) هیچ مشکلی نبوده و می‌توان با اجرای دوبار اجزای غیرسازه‌ای مثل پارتیشن‌ها از ساختمان استفاده دوباره داشت. در لینک زیر یک نمونه از این سازه‌ها نشان داده شده است.
5- سازه ممکن است، در اثر آسیب‌های ایجاد شده، هنوز باربری ثقلی خود را حفظ کند ولیکن به این مورد نباید اکتفا نمود و بایستی از قابلیت سازه برای مقاومت در بارهای جانبی آینده (مثل پس‌لرزه‌های آینده که ممکن است تا بیش از یک سال در منطقه ایجاد شوند) آمادگی داشته باشد.
6- اجزای مکانیکی و لوله‌کشی‌های ساختمان بخصوص لوله‌هایی که از یک طبقه به طبقه دیگر ادامه پیدا می‌کنند و در حین جابجایی نسبی بین طبقات قابلیت پذیرش این جابجایی را ندارند، در معرض خطر بیشتری هستند و همیشه باید ایمنی این اجزا (بخصوص لوله‌های گاز) را بررسی نمود.
7- تمام بخش‌های ساختمان باید بدقت بررسی شود. جابجایی‌های ایجاد شده در پی را نیز باید مورد نظر داشت.

منبع: دکتر علیرضایی

گسل اصلی جوان زاگرس (MRF )

گسل اصلی جوان زاگرس (MRF ) به عنوان یک گسل امتدادلغز راستگرد لرزه زا با روندی شمال باختری- جنوب خاوری در ادامه شمال باختری گسل معکوس اصلی زاگرس (Main Zagros Reverse Fault) شناسایی شده . جابه جایی راستگرد به میزان ۱۰ تا ۶۰ کیلومتر توسط بخشهای دورود و نهاوند از گسل اصلی امروزی گزارش شده است. جابجایی راستگرد حدود ۱۹۷ کیلومتر در ناحیه نهاوند- دورود قابل مشاهده است. اگر لغزش در سطح این گسل از پلیوسن (۵ میلیون سال پیش) شروع شده باشد، نرخ میانگین لغزش سالانه این گسل ۴۰ میلی متر (4 سانتی متر در سال) خواهد بود.

قابل توجه است که بخشهایی از گسل اصلی جوان که سبب جابجایی راستگرد گسل معکوس اصلی زاگرس شده اند (بخشهای دورود، نهاوند، صحنه و دینور از MRF) فعالیتهای لرزه زایی بیشتری نسبت به سایر بخشهای این گسل (بخشهای سرتخت، مروارید، مریوان و پیرانشهر) نشان می دهند.

سازوکار ژرفی زمین‌لرزه‌ها و توان لرزه زایی گسل اصلی جوان زاگرس از سایر زلزله‌های کمربند چین خورده-رانده زاگرس متفاوت است. این زمین‌لرزه‌ها واجد بزرگای بیشتری نسبت به سایر زمین‌لرزه‌های این رشته کوه بوده و یک سازوکار ژرفی گسلش امتدادلغز با مؤلفه معکوس نشان می دهند.

این گسل در تمامی درازای خود از دینور در شمال باختری، با رویداد زمین‌لرزه فارسینج ( ۱۳۳۶/۹/۲۲ هـ.ش با ۶/۷=Ms) تا دریاچه کهر در جنوب خاور با وقوع زمینلرزه 1909درب آستانه (سیلاخور) ( ۱۲۸۷/۱۱/۳ با بزرگای ۷/۴=Ms ) و زمین‌لرزه‌های تاریخی منطقه گسیخته شده است.

دکتر زارع- رئیس پژوهشگاه زلزله