درس‌آموخته‌های زلزله اهر- ورزقان در گفت‌وگو با رئیس سازمان مدیریت بحران تهران- روزنامه شهروند

درس‌آموخته‌های زلزله اهر- ورزقان در گفت‌وگو با رئیس سازمان مدیریت بحران

یک هفته زندگی در دل فاجعه
الهام علمشاهی روزنامه نگار

استان آذربایجان‌شرقی از استان‌های مهم و پرجمعیت ایران است که در گوشه شمال‌غرب کشور واقع شده است. مساحت این استان ٤٥هزارو٤٩١ کیلومتر مربع است که حدود ٢,٨درصد از مساحت کل کشور را شامل می‌شود. این استان از نظر موقعیت طبیعی در محل به هم‌خوردگی دو رشته کوه البرز و زاگرس یا به عبارتی در «زون» البرز و آذربایجان و در گوشه شمال‌غرب فلات ایران واقع شده است. به‌طور کلی، استان آذربایجان‌شرقی یک منطقه کوهستانی محسوب می‌شود که حدود ٤٠درصد از سطح آن را کوهستان فرا گرفته است. منطقه شمال‌غرب در ایالت لرزه زمین ساختی البرز- آذربایجان قرار دارد. ایالت لرزه زمین ساختی البرز آذربایجان ایالت پهنه‌ای لرزه‌خیزی است که بخش‌های شمال و شمال‌غرب ایران را در برمی‌گیرد. مطالعه تاریخچه لرزه‌خیزی البرز- آذربایجان نشان می‌دهد که زمین‌لرزه‌های ویرانگر، شهرها و روستاهای زیادی در این گستره از کشور را ویران کرده است. از مهم‌ترین گسل‌های گستره البرز- آذربایجان که در منابع گوناگون به آنها اشاره شده است، می‌توان به گسل‌های تبریز، ارومیه، آستارا و سلطانیه اشاره کرد که از نامگذاری آنها نیز می‌توان به نزدیکی آنها به مراکز اصلی جمعیتی در این منطقه پی برد. مطالعه زمین‌لرزه‌های تاریخی حاکی از وقوع ٣٤ زمین‌لرزه تاریخی درمنطقه تبریز است. مهم‌ترین زمین‌لرزه درناحیه اهر- ورزقان، رخداد زمین‌لرزه ١٧٨٠ میلادی تبریز است. درپهنه رومرکزی زلزله‌های دوگانه ورزقان در مدت زمان حدود ١٣٠٠سال گذشته که تاریخچه مستند از آن در دسترس است، هیچ زمین‌لرزه شدید دیگری گزارش نشده است. زمین‌لرزه‌های ٢١ مردادماه ١٣٩١ ناحیه اهر- ورزقان در استان آذربایجان‌شرقی به صورت دو زمین‌لرزه بزرگ با فاصله زمانی کمتر از ٩دقیقه به وقوع پیوستند. اولی در ساعت ١٦:٥٣ با بزرگای گشتاوری ٦.٤ در فاصله ٢٣کیلومتری غرب اهر و دومی در ساعت ١٧:٠٤ با بزرگای گشتاوری ٦.٣ در ٣٠کیلومتری اهر و درحدود ٥٠کیلومتری شمال‌شرق تبریز روی داد. شدت این زمین‌لرزه‌ها درمحدوده رومرکز زمین‌لرزه حدود ٨ در مقیاس مرکالی اصلاح شده برآورد شده است. این زمین‌لرزه‌ها با ژرفای کانونی